فینتک لجستیک؛ سایه همراه صنایع تولیدی

مدیریت فرایند لجستیک و ارسال بار، بخش مهمی از زنجیره‌ی تأمین کالای صنایع مادر را به‌خود اختصاص می‌دهد؛ آن هم فرایندی که چالش‌هایش به توزیع، جابه‌جایی و تحویل به‌موقع بار محدود نمی‌شود. اگر پای صحبت صاحبان صنایع، شرکت‌های حمل‌ونقل یا خود راننده‌ها بنشینیم، به‌ازای هر جابه‌جایی و ارسال بار، داستان و ماجرای تازه‌ای برای گفتن دارند؛ داستان‌هایی که هربار قسمت‌های جدیدی از مشکلات، نیازها و کمبودهای فرایند مدیریت لجستیک در صنایع مادر را روایت می‌کند.

برای مثال، صاحبان صنایع دوست دارند در هر لحظه از وضعیت بار و محموله‌شان مطلع باشند، راننده‌ها به فکر دریافت کامل و به‌موقع دستمزدشان‌ هستند و شرکت‌های حمل‌ونقل نیز می‌خواهند بر فرایند لجستیک و کیفیت ارسال بار نظارت بیشتری داشته باشند. در این میان آیا راهکاری وجود دارد که بتوانیم به کمک آن، هم به تمام این نیازها و دغدغه‌ها پاسخ بدهیم و هم فرایند مدیریت لجستیک در صنایع مادر را ساده‌تر، بهینه‌تر و البته کم‌دردسرتر کنیم؟ و آیا می‌توانیم این راهکار را در دل مفهومی به نام «فینتک لجستیک» پیدا کنیم؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

قبل از هر چیز با مفهوم فینتک و لجستیک آشنا شویم

فینتک و لجستیک، دو واژه‌ی مهمی‌ هستند که از ابتدای این متن چند بار تکرار شده‌اند. بیایید با هم نگاهی به مفهوم و تعریف‌شان بیندازیم تا به تصویری بهتر از زنجیره‌ی تأمین و ارسال بار برسیم.

لجستیک

لجستیک یک واژه‌ی انگلیسی‌ست و در یک تعریف ساده و جمع‌وجور، یعنی مدیریت فرایند جمع‌آوری، ذخیره و ارسال کالا از نقطه‌ی مبدأ به مقصد. درواقع لجستیک آن بخشی از زنجیره‌ی تأمین کالا به‌حساب می‌آید که وظیفه‌‌اش جابه‌جایی و رساندن کالا از سمت فرستنده به دست گیرنده است. صنایع و کسب‌وکارهای بزرگ بخش زیادی از انرژی و بودجه‌شان را صرف بهینه‌سازی فرایند لجستیکی‌شان می‌کنند، برای مثال کارخانه‌ی ذوب‌آهن اصفهان را در نظر بگیرید. هر مشکل و تأخیری که در ورود سنگ ‌آهن به کارخانه پیش بیاید، به‌صورت مستقیم روی حجم تولید کارخانه تأثیر منفی می‌گذارد. از طرف دیگر، کارخانه‌ی ذوب‌آهن برای فروش و رساندن ورقه‌های آهن به دست مشتریانش به یک سیستم لجستیکی کارآمد و دقیق نیاز خواهد داشت.

فینتک

هربار که برای یک کارت‌به‌کارت ساده از تلفن همراه‌تان استفاده می‌کنید، درواقع مشغول استفاده از یکی از محصولات فناوری مهمی به‌ نام «فینتک» هستید. فناوری مالی یا فینتک، به‌معنای استفاده از فناوری و تکنولوژی در ارائه‌ی خدمات مالی ا‌‌ست. یعنی فناوری به کمک ما می‌آید تا تجربه‌ای ایمن‌تر، سریع‌تر و ساده‌تر در استفاده از خدمات مالی داشته باشیم که شاید ساده‌ترین نمونه‌اش، همان اپلیکیشن‌های همراه‌بانک باشد. البته فینتک زیرشاخه‌های متنوعی دارد؛ مانند خدمات پرداخت (PayTech)، اینشورتک (Insure-Tech) و یا رمزارزها (Cryptocurrency).  

پس تا این‌جای کار، لجستیک یعنی مدیریت هر آن‌چه که به جمع‌آوری، جابه‌جایی و ارسال و رساندن بار از مبدأ به مقصد مربوط می‌شود. فینتک هم به راهکارهای فناورانه‌ برای ارائه‌ی خدمات مالی اشاره می‌کند. حالا با قراردادن فینتک و لجستیک در کنار هم، می‌خواهیم به راهکاری از جنس فناوری و تکنولوژی برسیم که فرایند نظارت بر مقررات، پرداخت‌ها، صدور بارنامه، گزارش‌گیری و... را نیز برای صاحبان کالا، شرکت‌های حمل‌ونقل و راننده‌ها آسان و بهینه کند.

مهم ترین چالش‌های ارسال بار

بازیگران اصلی صنعت لجستیک را می‌توانیم در سه گروه قرار دهیم: صاحبان کالا، راننده‌ها و شرکت‌های حمل‌ونقل. هر کدام از این سه‌گروه با چالش‌ها و دغدغه‌های مختلفی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که در روش سنتی ارسال بار حل‌شدنی نیستند. تعداد زیادی از این چالش‌ها زیرمجموعه‌ی دو مسئله‌ی مهم قرار می‌گیرند؛ اولی پرداخت کرایه‌بار و دومی اطلاع صاحب‌بار از وضعیت بار. اما چگونه؟

چالش اول: پرداخت‌های نامنظم و راننده‌هایی که راضی نیستند

البته فقط راننده‌ها نیستند که همیشه با مسئله‌ی پرداخت و کرایه‌بار دست به گریبان‌اند؛ مدیریت مالی ارسال و تحویل بار، موضوعی‌ست که برای صاحبان کالا و شرکت‌های حمل‌ونقل هم اهمیت دارد. پس بیایید دغدغه‌ی پرداخت و تسویه‌حساب را از زاویه‌ی نگاه هر یک از این سه گروه بررسی کنیم:

- راننده‌ها: تأخیرهای طولانی در دریافت دستمزد و شفاف نبودن شیوه‌ی پرداخت کرایه، مهم‌ترین موضوعی‌ست که راننده‌ها بابتش گلایه می‌کنند. حقیقت این است که گاهی قسمتی از کرایه‌ی حمل بار به‌خاطر وجود واسطه‌ها به جیب دیگران می‌رود. از طرف دیگر مرجع و سازوکار قانونی مشخصی برای رسیدگی به شکایت‌های رانندگان وجود ندارد؛ بنابراین زمانی‌که راننده کنترلی بر میزان دریافتی‌اش نداشته باشد و نتواند برای آن برنامه‌ریزی کند، کم‌کم انگیزه‌اش را برای ادامه‌ی کار از‌دست می‌دهد.

- شرکت‌های حمل‌ونقل: به‌طور معمول راننده‌ها شکایت‌شان را بابت کرایه‌بار، نزد شرکت‌های حمل‌ونقل می‌برند، اما این شرکت‌ها قدرت کافی برای پیگیری شکایت‌ها و نارضایتی‌ها را ندارند. از طرف دیگر خود شرکت‌های حمل‌ونقل بابت دریافت کمیسیون‌شان از راننده‌ها به مشکل برمی‌خورند؛ زیرا راننده‌ها در بیشتر مواقع نقدینگی کافی برای پرداخت سهم شرکت‌های حمل‌ونقل را ندارند.

- صاحبان صنایع: وقتی از صنایع مادر صحبت می‌کنیم، باید در نظر داشته باشیم که روزانه تعداد زیادی کامیون برای تحویل یا دریافت بار در وزن‌های بالا به انبار این کارخانه‌ها مراجعه می‌کنند. در روش سنتی حمل بار، حسابدار و تنخواه‌دار اطلاع دقیقی از وضعیت کامیون‌های در راه و نوع و وزن محموله‌شان ندارد و همین موضوع، پیش‌بینی مالی برای تسویه‌حساب با راننده‌ها را دشوار می‌کند. ممکن است تعدادی از راننده‌ها زمانی به کارخانه برسند که موجودی تنخواه‌دار تمام شده باشد و به‌جای پرداخت نقدی، یک چک شخصی با کسر درصدی از مبلغ بارنامه به آنها بدهد که باز سهم راننده را از حقش کاهش می‌دهد.

چالش دوم: عدم اطلاع از وضعیت بار و موقعیت مکانی راننده

شما صاحب یک کارخانه‌ی بزرگ فولاد هستید و پانصد تن سنگ‌آهن سفارش داده‌اید. بار سنگ‌آهن قرار است از معدن گل‌گهر سیرجان برای شما ارسال شود. البته که تمام این پانصد تن را نمی‌توان یک‌جا و با یک کامیون ارسال کرد. پس شرکت حمل‌ونقل، مدیریت فرایند ارسال را برعهده می‌گیرد و با تعدادی از راننده‌ها برای بارگیری و حمل به توافق می‌رسد. تا این‌جا، همه‌چیز عالی پیش رفته است. اما چند نکته‌ی مهم؛

- در زمان جابه‌جایی مقدار قابل‌توجهی از بار به دلایل مختلف کسر شده است.

- راننده در زمان پیش‌بینی‌شده به محل صاحب‌کالا یا به مقصد نرسیده است و نمی‌توان از موقعیت دقیق او اطلاع پیدا کرد.

- صاحب‌کالا برای جلوگیری از تشکیل صف‌های طولانی کامیون، ناچار شده است که باسکول را روشن نگه‌دارد و هزینه‌ی سربار بپردازد؛ موضوعی که در طولانی‌مدت استهلاک دستگاه‌ها را نیز در پی‌ دارد.

- تا زمانی که بار به مقصد نرسیده باشد، امکان دسترسی گیرنده به اطلاعات بارنامه وجود ندارد.

- صاحب‌کالا نمی‌تواند برای فرایند تخلیه و انبارداری برنامه‌ریزی کند.

راهکار پی‌بار: استفاده از سامانه جامع فینتک لجستیک

تا این‌جا خواندیم که بزرگ‌ترین چالش فرایند لجستیک در صنایع مادر، مدیریت پرداخت‌ها و اطلاع پیدا کردن از وضعیت بار است که در روش سنتی حمل‌ونقل نمی‌توانیم به راهکار کارآمدی برای حل این نیازها برسیم، اما خبر خوب این است که در دنیای تکنولوژی و فناوری، هیچ غیرممکنی وجود ندارد. «پی‌بار» سامانه‌ی جامع فینتک لجستیک است؛ سامانه‌ای یکپارچه برای حمل‌ونقل بار جاده‌ای که تمام این فرایند را از لحظه‌ی بارگیری در مبدأ تا زمان تخلیه، توزین و پرداخت کرایه‌بار در مقصد مدیریت می‌کند.

پی‌بار به راننده‌ها این اطمینان را می‌دهد که کرایه‌شان را به‌محض تحویل بار، دریافت خواهند کرد. صاحبان کالا و صنایع نیز از لحظه‌ی صدور بارنامه به اطلاعات آن دسترسی خواهند داشت و می‌توانند برای توزین و تخلیه در انبار و تسویه‌حساب با راننده‌ها برنامه‌ریزی کنند. شرکت‌های حمل‌ونقل نیز امکان رصد راننده‌ها را دارند و برای کنترل پرداخت‌ها و همچنین برای تعامل با راننده‌ها و صاحبان کالا قدرت عمل بیشتری خواهند داشت.

پی‌بار چگونه می‌تواند این فرایند را آسان و بهینه کند؟

پی‌بار، یک اینترنت‌بانک لجستیکی‌ست که نسخه‌ی الکترونیکی بارنامه‌ها را به‌محض صدور از سازمان راهداری دریافت می‌کند و برای کاربر به‌نمایش می‌گذارد؛ بنابراین امکان مشاهده‌ی مشخصات محموله، اطلاعات فرستنده و همچنین جزئیات مربوط به شرکت حمل‌ونقل، راننده، ماشین و... را فراهم می‌کند. از طرف دیگر، پی‌بار امکان اتصال و هماهنگی با تمام نرم‌افزارهای داخلی شرکت‌ها مانند نرم‌افزارهای حسابداری و باسکول‌خوان را داراست و به‌راحتی می‌توانید از گزارش‌های آن استفاده کنید. تمام پرداخت‌ها و فرایندهای بانکی نیز بر بستر بانک تجارت صورت می‌گیرد؛ یعنی با اتصال حساب حقوقی هر شرکت به بانک تجارت، امکان تسویه‌حساب بدون محدودیت در مبلغ و زمان پرداخت فعال می‌شود و به‌محض تخلیه با راننده‌ها تسویه‌حساب خواهد شد و در پایان، تمام این خدمات و فرایندها به‌صورت شبانه‌روزی توسط پی‌بار پشتیبانی می‌شود.

در مطلبی که خواندید با بخشی از سختی‌ها و چالش‌های حمل‌ونقل بار جاده‌ای برای صنایع و کسب‌وکارهای بزرگ آشنا شدید. هرچند مدیریت فرایند لجستیک به داستانی سخت و پرپیچ‌وخم می‌ماند، فراموش نکنید که پی‌بار، هم‌راه هر بار شماست و به کمک فناوری فینتک لجستیک، پایانی خوش را برای داستان شما رقم خواهد زد.