همه چیز درباره بارنامه و کاربردهای آن
۲۴ بهمن ۱۴۰۲
8 دقیقه زمان مطالعه
لجستیک
هر اطلاعات و آموزشی که در مورد بارنامه نیاز دارید را در این مقاله از مجله پی‌بار برایتان توضیح داده ایم. از تعریف بارنامه، تاریخچه بارنامه، انواع بارنامه و قوانین بارنامه را به طور کامل توضیح داده‌ایم. علاوه بر این در انتهای این مقاله، راه‌های نوین و الکترونیکی پرداخت بارنامه را توضیح خواهیم داد.
بارنامه چیست؟
بارنامه، سندی قانونی است که توسط شرکت حملونقل برای فرستنده صادر می‌شود. این سند اطلاعات مربوط به بار، مانند نوع، مقدار و مقصد آن را مشخص می‌کند.
فرض کنید شما قصد دارید یک محموله یخچال را از تهران به مشهد ارسال کنید. برای این کار، باید با یک شرکت حملونقل قرارداد بسته و از آنها درخواست بارنامه کنید. بارنامه اطلاعات مربوط به محموله شما، مانند نوع (یخچال)، مقدار (تعداد یخچال‌ها) و مقصد (مشهد) را مشخص می‌کند. این سند باید توسط نماینده شرکت حملونقل، شما (فرستنده) و گیرنده محموله امضا شود.
تاریخچه بارنامه
استفاده از بارنامه به دوران رم باستان و حمل بار با کشتی‌ها برمی‌گردد. در آن زمان، سندی برای ثبت مشخصات کامل بار صادر می‌شد.
با گذشت زمان و تنوع روش‌های حمل بار، بارنامههای مختلفی برای هر روش حمل و نقل ایجاد شد. با پیشرفت تجارت و بازرگانی، بارنامههای قدیمی منسوخ و نوع جدیدی از آن که امروزه استفاده می‌شود، به وجود آمد.
یک نمونه از بارنامههای زمان روم باستان را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
اهمیت وجود بارنامه
بارنامه سندی است که از طرف شرکت حملونقل صادر می‌شود و حکم قراردادی بین فرستنده و شرکت حمل بار را دارد. این سند نشان‌دهنده‌ی تحویل کالا به شرکت باربری است و در واقع حکم رسید کالا را دارد. در ادامه چند مورد از اهمیت بارنامه را توضیح خواهیم داد:
- بارنامه تضمینی برای سلامت کالای ارسالی است. در صورت بروز خسارت، فرستنده می‌تواند با استناد به بارنامه، از بیمه خسارت دریافت کند.
- بارنامه سندی قابل معامله است و می‌تواند به عنوان وثیقه مورد استفاده قرار گیرد.
- بارنامه به شفافیت و نظم در فرآیند حمل و نقل کمک می‌کند و از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری می‌کند.
انواع بارنامه
در این قسمت انواع بارنامه‌ها را برای شما عنوان می‌کنیم و در ادامه هر کدام از آنها را توضیح خواهیم داد.
انواع بارنامه بر اساس مسیر
- بارنامه هوایی: برای حمل کالا با هواپیما
- بارنامه دریایی: برای حمل کالا با کشتی
- بارنامه زمینی: خود به 2 دسته تقسیم می‌شود:
- بارنامه راه‌آهن: برای حمل کالا با قطار
- بارنامه جاده‌ای: برای حمل کالا با کامیون
انواع دیگر بارنامه‌ها
- بارنامه مستقیم
- بارنامه فیاتا
- بارنامه چارتر
- بارنامه حمل سراسری
- بارنامه مرکب فیاتا
- بارنامه رسید پستی
- بارنامه شخص ثالث
- بارنامه بیات
- بارنامه آن‌بورد
- بارنامه آن‌دک
در ادامه به توضیح بارنامههای مهم می‌پردازیم.
بارنامه هوایی
بارنامه هوایی سندی است که برای حمل کالا با هواپیما صادر می‌شود. این سند شامل اطلاعات کامل کالا، مانند نوع، وزن، تعداد و ارزش آن، همچنین اطلاعات مربوط به پرواز، مانند شماره پرواز، تاریخ و مبدا و مقصد است.
مشخصات بارنامه هوایی
- غیرقابل معامله: قابل معامله نیست و فقط به عنوان رسید حمل کالا عمل می‌کند.
- تعداد نسخه‌ها: بارنامه هوایی در 3 نسخه صادر می‌شود، یک نسخه برای شرکت حمل‌کننده، یک نسخه برای گیرنده و یک نسخه برای فرستنده.
- مهر و اطلاعات: بارنامه هوایی باید به مهر شرکت هواپیمایی و اطلاعات مربوط به تاریخ و شماره پرواز ممهور شود.
کاربرد بارنامه هوایی
بارنامه هوایی برای حمل سریع و امن کالا به نقاط مختلف جهان استفاده می‌شود. این نوع بارنامه برای کالاهای فاسد شدنی، ارزشمند یا کالاهایی که نیاز به حمل سریع دارند، مناسب است.
بارنامه دریایی
بارنامه دریایی سندی است که برای حمل کالا با کشتی صادر می‌شود. این سند توسط شرکت کشتیرانی یا نماینده قانونی آن ها تنظیم و صادر می‌شود.
مشخصات بارنامه دریایی
- قابل معامله: بارنامه دریایی بر خلاف بارنامه هوایی، قابل معامله است و به عنوان سند مالکیت کالا شناخته می‌شود.
- تعداد نسخه‌ها: بارنامه دریایی در 4 نسخه صادر می‌شود: یک نسخه برای فرستنده کالا، یک نسخه برای گیرنده کالا، یک نسخه برای کاپیتان کشتی و یک نسخه برای مالک کشتی یا نماینده او.
- امضا: بارنامه دریایی باید توسط کاپیتان کشتی امضا شود.
انواع بارنامه دریایی
بارنامه مستقیم: برای حمل محموله از مبدا به مقصد فقط با یک کشتی
بارنامه خطی: برای حمل محموله در خطوط دریایی منظم
کاربرد بارنامه دریایی
بارنامه دریایی برای حمل کالاهای مختلف به نقاط مختلف جهان استفاده می‌شود. این نوع بارنامه برای کالاهایی که نیاز به حمل با حجم بالا و هزینه کم دارند، مناسب است.
بارنامه راه‌آهن (راهنامه)
بارنامه راه‌آهن یا راهنامه، سندی است که برای حمل کالا با قطار صادر می‌شود. این سند در محل ایستگاه راه‌آهن مبدا تهیه و صادر می‌شود.
مشخصات بارنامه راه‌آهن
- غیرقابل معامله: بارنامه راه‌آهن مانند بارنامه هوایی، غیرقابل معامله است و فقط به عنوان رسید حمل کالا عمل می‌کند.
- اطلاعات: بارنامه راه‌آهن شامل اطلاعات مرسوم در بارنامه‌ها، مانند نوع کالا، وزن، تعداد، ارزش، مبدا و مقصد، و همچنین شماره واگن و اطلاعات لازم در گمرک است.
کاربرد بارنامه راه‌آهن
بارنامه راه‌آهن برای حمل کالاهای مختلف به نقاط مختلف کشور استفاده می‌شود. این نوع بارنامه برای کالاهایی که نیاز به حمل با حجم بالا و هزینه کم دارند، مناسب است.
بارنامه حمل با کامیون
بارنامه حمل با کامیون سندی است که برای حمل کالا با کامیون صادر می‌شود. این سند شامل اطلاعات زیر است:
- مشخصات طرفین: نام و نشانی حمل‌کننده، گیرنده و فرستنده
- مشخصات بار: نوع بار، وزن محموله
- هزینه‌ها: هزینه‌های مربوط به حمل و نقل
کاربرد بارنامه حمل با کامیون
بارنامه حمل با کامیون برای حمل کالا در مسیرهای زمینی به کار می‌رود. این نوع بارنامه برای حمل کالاهای مختلف، از جمله مواد غذایی، مصالح ساختمانی و لوازم منزل، مناسب است.
مزایای استفاده از بارنامه حمل با کامیون
- سندیت: بارنامه حمل با کامیون به عنوان یک سند معتبر، حمل و نقل کالا را به طور رسمی ثبت می‌کند.
- اطمینان: این سند به طرفین معامله (حمل‌کننده، گیرنده و فرستنده) اطمینان می‌دهد که کالا به درستی حمل و نقل خواهد شد.
- مسئولیت: در صورت بروز مشکل در حین حمل و نقل، بارنامه حمل با کامیون مشخص می‌کند که چه کسی مسئول جبران خسارت است.
قوانین بارنامه
در صدور این اسناد بر اساس ضوابط و مقررات علاوه بر صادرکنندگان آن، فرستندگان، گیرندگان و رانندگان نیز بایستی از مقررات تبعیت کنند. برخی از این مقررات به شرح زیر است:
برای شرکت های حمل و نقل و باربری
- تکمیل دقیق بارنامه، به ویژه درج کرایه حمل طبق قرارداد
- صدور بارنامه از مبدا قانونی شرکت
- اخذ پروانه عبور برای بارهای ترافیکی
- صدور بارنامه تحت پوشش بیمه
برای فرستندگان
- اعلام مشخصات دقیق بار و محل بارگیری
- اعلام مشخصات دقیق گیرنده و محل تخلیه
- اعلام مشخصات کالا (تعداد، وزن، ابعاد، نوع بسته بندی و ...)
- بارگیری به موقع ناوگان
برای گیرندگان
- تخلیه به موقع ناوگان
- پرداخت کرایه درج شده در بارنامه به راننده
برای رانندگان
- نگهداری از بارنامه برای دریافت کرایه
- حضور به موقع در زمان بارگیری
- حمل سریع کالا به مقصد
- حفظ و نگهداری از محموله
- حضور به موقع در زمان تخلیه
- مقررات و کنوانسیون های حمل و نقل جاده ای:
کارنه تیر
در حمل و نقل بین المللی کالا، کامیون ها ممکن است از چند کشور عبور کنند. برای تسهیل عبور کامیونها از گمرک های بین راه، دفترچه کارنه تیر به کار می رود.
مثال
شرکت حمل و نقل "باربری ایران" قصد دارد کالایی را از تهران به فرانکفورت حمل کند. برای این کار، این شرکت باید:
- بارنامه را با اطلاعات دقیق کالا، فرستنده، گیرنده و راننده تکمیل کند.
- پروانه عبور برای بارهای ترافیکی اخذ کند.
- بارنامه را تحت پوشش بیمه مسئولیت حمل صادر کند.
- فرستنده باید مشخصات دقیق بار و محل بارگیری و تخلیه را به شرکت حمل و نقل اعلام کند.
- راننده باید به موقع در محل بارگیری حاضر شده و پس از بارگیری، کالا را به سرعت به فرانکفورت حمل کند.
- در گمرک های بین راه، با ارائه دفترچه کارنه تیر، اجازه عبور ترانزیت کامیون صادر می شود.
- گیرنده باید به موقع در محل تخلیه حاضر شده و کرایه درج شده در بارنامه را به راننده پرداخت کند.
اجزاء تشکیل دهنده بارنامه
بارنامه سندی است که اطلاعات مهمی درباره حمل و نقل کالا را به شما می‌دهد. این اطلاعات شامل موارد زیر است:
مشخصات بار
- شماره سریال: شماره‌ای منحصر به فرد که توسط سازمان حمل و نقل به هر بارنامه تعلق می‌گیرد.
- تاریخ و زمان صدور: تاریخ و زمانی که بارنامه صادر شده است.
- فرستنده: نام، کد ملی، کد پستی و آدرس محل بارگیری فرستنده.
- گیرنده: نام، کد ملی، کد پستی و آدرس محل تخلیه گیرنده.
- راننده: نام، کد ملی، شماره هوشمند، تاریخ اعتبار کارت سلامت و تاریخ اعتبار کارت هوشمند راننده.
- ناوگان: نوع، برند، مدل، شماره پلاک، نوع بارگیر، تاریخ اعتبار بیمه و معاینه فنی ناوگان.
- محموله: نام، وزن، نوع بسته بندی و نوع کالای لجستیک.
- ارزش محموله: ارزش کالا برای بیمه کردن.
موارد مالی
- هزینه حمل: شامل هزینه باربری، عوارض جاده ای، بیمه حمل کالا و بیمه تکمیلی راننده.
- کرایه پایه: حداقل کرایه تعیین شده توسط سازمان حمل و نقل جاده ای.
پرداخت بارنامه
شما برای پرداخت بارنامه خود می‌توانید از سامانه پی‌بار استفاده کنید. با استفاده از پی‌بار می‌توانید آنلاین و به صورت آنی بارنامههای خود را پرداخت کنید.
استفاد ه از امکانات پی‌بار رایگان است و می‌توانید امکانات آن را به صورت کامل از طریق لینک زیر مشاهده کنید.
پی‌بار، یک دستیار هوشمند، امن و توانمند برای کاربران صنعت حملونقل است که با امکان مدیریت حملونقل هوشمند و در نهایت با پرداخت آنلاین مبلغ کرایه حمل بارنامه به رانندگان، چرخه کاملی از خدمات را در اختیار کاربران قرار داده است.
گواهینامه‌ها
