لجستیک سبز: گامی برای نجات زمین و رونق کسب‌وکار

زندگی بدون محیط زیست مفهومی ندارد و صنایع مدرن، امروز بیش از همیشه ارزش و اهمیت محیط زیست را دریافته‌اند و صنایعی با رویکرد محافظت از محیط زیست، نزد مردم محبوبیت ویژه‌ای دارند.
گرم شدن کره‌ زمین و آلودگی محیط زیست، از پیامدهای مستقیم گسترش استفاده از سوخت‌های فسیلی است و صنعت لجستیک، به‌واسطه سروکار داشتن با حمل‌ونقل، از جمله صنایعی است که می‌تواند با بهینه‌سازی فرایندهای مربوطه، در این زمینه نقش مهمی ایفا کند.

نهادهای بین‌المللی بسیاری در پی یافتن راهی برای جایگزینی سوخت فسیلی و کاهش آلاینده‌ها در جهت حفظ محیط زیست هستند؛ زیرا با ادامه روند تولید گازهای گلخانه‌ای و افزایش میانگین دمای کره زمین، چشم‌انداز روشنی پیش روی بشریت نخواهد بود.
اما اینکه چطور با حفظ منافع کسب‌وکار به لجستیک سبز و حفاظت از محیط زیست بیندیشیم، موضوعی‌ست که در این مقاله به آن می‌پردازیم. همان‌طور که در مقاله لجستیک گفتیم، لجستیک سبز یکی از انواع لجستیک است که می‌توانید برای  مطالعه دیگر انواع لجستیک این مقاله را مطالعه نمایید.

لجستیک سبز چیست؟

لجستیک سبز به اقداماتی گفته می‌شود که یک شرکت برای کم کردن اثرات مخرب فعالیت‌های لجستیک خود بر محیط زیست انجام می‌دهد. در مقایسه با لجستیک سنتی که اهمیت محیط زیست را درنظر نمی‌گیرد، لجستیک سبز یا طبیعت‌دوست، همواره به فکر این است که ردپای کربن و آلودگی را در هنگام سازماندهی اقدامات لجستیک به‌حداقل برساند؛ البته با درنظر گرفتن منافع کسب‌وکار و فعالیت اقتصادی، چون در هر صورت، این امر مستلزم ایجاد تغییراتی در فعالیت لجستیک شرکت و صرف زمان و هزینه خواهد بود؛ از انتخاب تأمین‌کنندگان گرفته تا بهینه‌سازی زیرساخت‌ها و اتوماسیون.

البته با افزایش آگاهی و حساسیت مشتریان نسبت به محیط زیست، تمایل و ترجیح آنها به استفاده از کسب‌وکارهایی که دغدغه محیطی دارند، بیشتر شده است. بدین‌ترتیب می‌توان انتظار داشت که هزینه‌های پیاده‌سازی لجستیک سبز، از این‌سو تا حدی جبران شود.

3 دلیل برای بهره‌برداری از لجستیک سبز

طبیعی ‌است که با خودتان بگویید الان همه‌چیز مرتب است و اصولاً چرا باید به سراغ این نوع از لجستیک برویم؟

• دلیل اول: همان‌طور که اشاره کردیم، از دید مشتری، لجستیک سبز یک مزیت رقابتی به‌شمار می‌آید و این موضوع چهره برند شما را سبز و طبیعت‌دوست نشان می‌دهد. از طرفی در آینده نه‌چندان دور خواه‌ناخواه همه می‌بایست به‌طورجدی به‌این نوع از لجستیک فکر کنند و برند شما از این نظر پیشرو محسوب خواهد شد.
• دلیل دوم: وقتی برای صرفه‌جویی در انرژی هزینه‌ می‌کنید، درواقع جلوی افزایش هزینه‌های تدارکات را می‌گیرید.
• دلیل سوم: بهره‌گیری از این لجستیک، نشان‌دهنده این موضوع است که شرکت شما در صورت نیاز به برقراری روابط بین‌المللی، آمادگی لازم برای پیروی از مقررات محیط زیست را دارد.

اهداف لجستیک سبز

لجستیک سبز هدفی جز کاهش آسیب به محیط زیست در کنار افزایش بهره‌وری اقتصادی تولید ندارد. کارخانه‌ها و صنایع به‌واسطه لجستیک سبز، برخی قوانین را رعایت می‌کنند تا آسیب‌های زیست‌محیطی را به‌حداقل برسانند. قوانین این نوع از لجستیک که مدیریت زنجیره تأمین را با رویکرد طبیعت‌دوستی انجام می‌دهند، این اهداف را دنبال می‌کنند:

• کنترل میزان کربن حاصل از فعالیت‌های لجستیک: اولین قدم برای شروع اقدامات پایدار و کنترل نتایج آنها، اندازه‌گیری میزان کربن تولید شده است.
• کاهش آلودگی هوا، خاک، آب و صدا: به این منظور می‌بایست اثرات بخش‌های لجستیک به‌ویژه حمل‌ونقل بر محیط زیست بررسی شود.
• بهینه‌سازی تدارکات: برای مثال استفاده از بسته‌بندی‌های بازیافتی یا به‌کارگیری بسته‌بندی‌هایی با امکان استفاده مجدد.
• طراحی محصولات و بسته‌بندی‌های محافظ محیط زیست: با هدف گسترش پایداری لجستیک سبز و در پی آن، زنجیره تأمین.

• 
  مزایای لجستیک سبز

در این بخش 6 مورد از مزایای لجستیک سبز را برای شما عنوان می‌کنیم:

کاهش آلودگی

لجستیک سبز آلودگی تولید شده شرکت را کاهش می‌دهد که علاوه بر اینکه به نفع خود شرکت است، تمام جامعه نیز از آن منتفع می‌شوند.

کاهش هزینه‌ حمل‌ونقل

با کم‌ کردن مسافت‌ها یا تعداد سفر‌ها، لجستیک سبز انتشار گازهای گلخانه‌ای را کم می‌کند و برای شرکت‌ها علاوه بر کاهش آلودگی هوا، صرفه‌جویی در هزینه‌ها را نیز در پی خواهد داشت.

کاهش هزینه بسته‌بندی

شاید به‌کارگیری مواد قابل تجزیه یا استفاده مجدد گران‌تر از مواد یکبار مصرف باشد، اما در درازمدت نوعی صرفه‌جویی به‌شمار می‌آید. نیمی از آلودگی پلاستیکی جهان مربوط به بسته‌بندی است و متأسفانه بخش عظیمی از بسته‌بندی‌های فعلی،  قابل بازیافت نیست.

بهبود تصویر برند

رویکرد سازگار با محیط زیست، تصویر برند را در نظر تأمین‌کنندگان، مشتریان و به‌طور کلی ذینفعان برند ارتقا می‌بخشد.

کاهش تلفات

با نگرش محیط زیستی، مواد خام استفاده نشده، یا بازیافت می‌شود یا با استفاده مجدد، در هنگام جایگزینی مواد خام، باعث صرفه‌جویی در هزینه می‌شود.

اتوماسیون و جلوگیری از هدررفت انرژی

فرایندهای خودکار، در افزایش کارایی لجستیک یک شرکت و صرفه‌جویی در زمان و هزینه کمک می‌کند. سامانه مدیریت حمل‌ونقل پی‌بار یکی از راه‌هایی است که اتلاف زمان و به تبع آن انرژی صرف شده را به‌حداقل می‌رساند. برای مثال به هدررفت انرژی کامیون‌هایی فکر کنید که در هنگام تحویل بار، در صف باسکول منتظر می‌مانند یا شرکت‌های حمل‌ونقلی که برای تهیه یک گزارش مدیریتی، مقدار زیادی نفر-ساعت صرف می‌کنند. این تنها گوشه‌ای از خدمات پی‌بار برای جلوگیری از هدررفت انرژی در بخش حمل‌ونقل لجستیک سبز است. برای آشنایی بیشتر با سامانه پی‌بار روی لینک زیر کلیک کنید.

مشاهده امکانات پی‌بار

چالش‌های لجستیک سبز

شاید باورش سخت باشد که گاهی مقاومت‌هایی نیز بر سر راه لجستیک سبز وجود دارد و دلیل آن نیز موارد زیر است:

• متکی بودن به سوخت‌های فسیلی، مخصوصا در صنعت حمل‌و‌نقل: این نوع از لجستیک برای کسب‌وکارها برابر است با هزینه‌های بالا برای تغییرات بزرگ، برای مثال تهیه ناوگان برقی برای حمل‌ونقل.
• عدم وجود زیرساخت مناسب: سازمان‌ها گاهی برای اینکه نمی‌خواهند نرم‌افزارهای جدید نصب کنند و تغییرات زیرساختی را بپذیرند از لجستیک سبز استقبال نمی‌کنند. گفتنی‌ست سامانه پی‌بار، با تمام نرم‌افزارهای سازمانی شما سازگار است و نیاز به نصب نرم‌افزار جدید نیز نخواهید داشت.

• نادیده گرفتن لجستیک از سوی مصرف‌کنندگان: مصرف‌کنندگان تنها محصول و بسته‌بندی را می بینند و شاید حاضر نباشند برای لجستیک سبز، هزینه مضاعفی بپردازند.

  
  اجرای لجستیک سبز

تمام زنجیره تأمین از لجستیک سبز تأثیر می‌پذیرد؛ هم در داخل انبار و هم در خارج از آن.

• داخل انبار: بهینه‌سازی فضای ذخیره‌ انبارها علاوه‌بر اینکه کار اپراتورها را ساده می‌کند و ظرفیت انبار را بالا می‌برد، با کاهش تعداد جابجایی ماشین‌آلات و عملیات غیرضروری، باعث کاهش آلودگی نیز می‌شود. به‌ آلودگی ناشی از تهویه مطبوع در انبارها نیز فکر کنید.
• خارج از انبار: یکی از راه‌های اجرای این لجستیک، تکیه بر مسئولیت اجتماعی سازمان (CSR) و تأکید بر همکاری با تأمین‌کنندگانی است که تابع قوانین محافظت از محیط زیست باشند و گواهینامه‌های ویژه‌ای را ارائه دهند.

اجرای این نوع از لجستیک در مرحله حمل‌ونقل از طریق کاهش مسافت طی شده و بهینه‌سازی فرایندهای بارگیری و تخلیه صورت می‌گیرد. راهکارهای پی‌بار را در زمینه مدیریت حمل‌ونقل در مراحل بارگیری، تخلیه و تسویه حساب با رانندگان مطالعه کنید.

استراتژی‌های اجرای لجستیک سبز

در هنگام ارزیابی پیشنهادات تأمین کنندگان، به این شاخص‌ها اهمیت داده شود:

• مشخصات محصول: تأکید بر بسته‌بندی‌های تجدید‌پذیر و عدم پذیرش بسته‌بندی‌های پلاستیکی
• فرایندهای تولید: تأکید بر رعایت مقررات بین‌المللی که نشان‌ می‌دهد سیستم مدیریت زیست‌محیطی در عملیات تولید شرکت به اجرا درآمده است یا خیر.
• مکان تأمین‌کنندگان: اولویت دادن به تأمین‌کنندگانی که به تأسیساتشان نزدیک‌تر هستند.
• بهینه‌سازی مدیریت ناوگان حمل‌ونقل: حمل‌ونقل نقش بسیار مهمی در انتشار کربن در زنجیره لجستیک دارد. علاوه‌بر خرید وسایل نقلیه برقی یا با آلایندگی کمتر، برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای، استفاده از سیستمی که به برنامه‌ریزی حمل بار جاده‌ای و اولویت‌بندی ادغام بارها کمک کند در اجرای لجستیک سبز، بسیار موثر خواهد بود و با دیجیتال کردن بسیاری از فرایندها، از هدررفت کاغذ نیز جلوگیری می‌کند. خدمات پی بار در زمینه مدیریت آنلاین حمل‌ونقل جاده‌ای را بیشتر بشناسید.