راهنمای کامل انبارداری به روش FIFO

انبارداری به روش FIFO، که مخفف عبارت First In, First Out یا «اولین ورودی، اولین خروجی» است، یکی از رایج‌ترین و مهم‌ترین روش‌ها برای مدیریت موجودی به شمار می‌رود. این روش، راهکاری هوشمندانه برای مدیریت انبار است که بر خروج اقلام بر اساس ترتیب ورود آن‌ها تمرکز دارد. مبنای اصلی این روش بر این اصل استوار است که اولین کالاها، اولین اقلامی هستند که باید فروخته یا استفاده شوند.
این روش در بخش‌های مختلفی از یک انبار، به‌ویژه برای صنایعی که با محصولات دارای عمر مفید محدود یا تاریخ انقضا سروکار دارند، کاربرد دارد. برخی از این محصولات شامل صنایع غذایی و آشامیدنی، دارویی و پزشکی، لوازم آرایشی و بهداشتی، باتری‌ها و موارد مشابه هستند. به‌کارگیری FIFO به حفظ کیفیت و تازگی محصولات کمک شایانی می‌کند.

اهمیت و فواید انبارداری به روش FIFO

مهم‌ترین فایده انبارداری به روش FIFO، جلوگیری از هدررفت، کاهش ضایعات و افزایش کارایی است. این مزایا FIFO را به یک روش محبوب و کارآمد برای مدیریت موجودی تبدیل کرده است. در نتیجه، کسب‌وکارها می‌توانند با بهینه‌سازی فرآیندهای خود، هزینه‌ها را کاهش داده و رضایت مشتریان را افزایش دهند.

• مهم‌ترین فواید انبارداری به روش FIFO عبارتند از:
• کاهش ضایعات، فساد و منسوخ شدن کالاها
• ارائه محصولات تازه و با کیفیت به مشتریان

مدیریت بهینه و گردش سریع‌تر موجودی انبار (Inventory Turnover)
علاوه بر این، این روش به کاهش هزینه‌های نگهداری، مدیریت موجودی انبوه (Bulk Inventory) و بهبود دقت حسابداری کمک می‌کند. این مزایا در مجموع به سودآوری و کارآمدی بیشتر کسب‌وکارها منجر می‌شوند و تصویری دقیق از ارزش موجودی ارائه می‌دهند.

تاثیر روش FIFO در حسابداری انبارداری

روش FIFO تنها یک تکنیک فیزیکی در انبار نیست، بلکه به عنوان یک روش حسابداری برای ارزش‌گذاری موجودی و محاسبه بهای تمام شده کالای فروخته شده (COGS) نیز شناخته می‌شود. این روش با مبنا قرار دادن هزینه اولین اقلام خریداری‌شده، تصویری دقیق‌تر از ارزش موجودی باقی‌مانده بر اساس قیمت‌های جدیدتر ارائه می‌کند و دقت حسابداری را افزایش می‌دهد.
در هر صنعتی که قیمت‌ها یا تقاضا نوسان دارند، این روش مؤثر است، چرا که از انباشت موجودی که ممکن است در طول زمان ارزش خود را از دست بدهد، جلوگیری می‌کند. این ویژگی به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا همواره با موجودی به‌روز و باارزش کار کنند و ریسک کاهش ارزش دارایی‌ها را به حداقل برسانند.

مزایای کلیدی FIFO در حسابداری

مهم‌ترین تأثیرات مثبت روش FIFO در حسابداری انبارداری شامل موارد زیر است:

• سادگی و شفافیت: این روش به طور کلی ساده و قابل درک است و حتی توسط افرادی که دانش مالی تخصصی ندارند، به‌راحتی قابل استفاده می‌باشد.
• کاربردی بودن: FIFO معضل شناسایی هزینه‌های محصولات فروخته‌شده در نقطه فروش را به‌خوبی حل می‌کند و فرآیندها را تسهیل می‌بخشد.
• کاهش ریسک دستکاری مالی: استفاده از این روش، دستکاری ارقام در گزارش‌های مالی را دشوارتر می‌سازد، زیرا ابهامی در مقادیر مورد استفاده در بهای تمام شده فروش وجود ندارد.

از دیگر مزایای آن می‌توان به بهبود پیش‌بینی تقاضا، تطابق با استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) و شفافیت در مدیریت مالی اشاره کرد.

فواید روش FIFO در چیدمان انبار

در انبارداری به روش FIFO، اقلامی که اخیراً وارد شده‌اند، به گونه‌ای چیده می‌شوند که کالاهای قدیمی‌تر برای خروج در اولویت و دسترس‌پذیرتر باشند. این کار تضمین می‌کند که موجودی قدیمی قبل از موجودی جدید جابجا شود. این اصل، اساس بهینه‌سازی فضای انبار و افزایش بهره‌وری عملیاتی است.

سیستم‌های قفسه‌بندی متناسب با FIFO

برای پیاده‌سازی این روش، می‌توان از سیستم‌های قفسه‌بندی خاصی مانند قفسه‌های جریان پالت (Pallet Flow Rack System) یا سیستم‌های بازیابی خودکار (AS/RS) استفاده کرد. این سیستم‌ها به صورت خودکار یا با استفاده از نیروی جاذبه، پالت‌ها را به سمت نقطه خروج هدایت می‌کنند و فرآیند را تسریع می‌بخشند.
مشخصات سیستم قفسه‌های جریان پالت بر اساس روش FIFO:

• در این سیستم، پالت‌ها در انتهای عقبی سیستم بارگیری می‌شوند.
• نیروی جاذبه یا غلتک‌ها پالت‌ها را به سمت جلوی سیستم هدایت می‌کنند.
• تخلیه یا برداشت کالا از جلوی سیستم انجام می‌شود تا قدیمی‌ترین پالت همیشه اولین گزینه برای خروج باشد.

این سیستم‌ها با ایجاد چیدمان متراکم، نیاز به جابجایی دستی و لیفتراک را کاهش داده و به کاهش خطای انسانی و افزایش بهره‌وری کارکنان کمک می‌کنند. استفاده از نرم‌افزار مدیریت انبار (WMS) نیز برای پیاده‌سازی دقیق FIFO در انبار ضروری است.

معایب انبارداری به روش FIFO

روش FIFO در کنار مزایای خود، معایبی نیز دارد که در شرایط خاصی ممکن است بر تصمیم‌گیری مدیران انبار و تیم مالی تأثیر بگذارد. این چالش‌ها نشان می‌دهد که انبارداری به روش FIFO همیشه و برای هر کسب‌وکاری بهترین گزینه نیست و باید با دقت انتخاب شود.

چالش‌های مالیاتی و تورم

یکی از بزرگ‌ترین معایب FIFO، افزایش بار مالیاتی در دوران تورم است. وقتی قیمت‌ها افزایش می‌یابد، محاسبه بهای تمام شده کالا با قیمت‌های قدیمی، سود را بالاتر نشان داده و در نتیجه مالیات بیشتری برای شرکت به همراه دارد. به همین دلیل، این روش برای دوران تورم شدید گزینه مناسبی نیست.

پیچیدگی‌های اجرایی و نوسانات قیمت

این روش با نوسانات شدید قیمت سازگاری ندارد و ممکن است هزینه نگهداری کالا در انبار را افزایش دهد. همچنین، با وجود سادگی ظاهری، مدیریت و ارزیابی هزینه‌ها در این روش نیازمند داده‌های زیادی است که می‌تواند منجر به پیچیدگی و بروز خطاهای مدیریتی شود. نیاز به بازنگری فضای انبار و انعطاف‌پذیری محدود از دیگر چالش‌های آن است.

مقایسه روش FIFO با دیگر روش‌ها

اگرچه اکثر کسب‌وکارها از روش FIFO سود می‌برند، اما این روش در برخی صنایع مانند صنایع غذایی و آشامیدنی، یک اصل ضروری و الزامی است. بر اساس گزارشات جهانی، سالانه حدود ۱.۳ میلیارد تن مواد غذایی هدر می‌رود که این آمار اهمیت انتخاب روش‌های صحیح انبارداری مانند FIFO را دوچندان می‌کند.
می‌خواهید تصویر بزرگ‌تری از استراتژی‌های انبارداری داشته باشید؟ در حالی که اینجا به مقایسه سه روش کلیدی پرداختیم، دنیای انبارداری شامل تکنیک‌ها و اصول بسیار گسترده‌تری برای افزایش بهره‌وری است. با درک کامل همه جوانب، می‌توانید سیستمی طراحی کنید که هزینه‌ها را به حداقل و سودآوری را به حداکثر برساند. پیشنهاد می‌کنیم برای دیدی جامع، نگاهی به راهنمای کامل انبارداری ما بیندازید.

روش FEFO

روشی پیشرفته‌تر به نام FEFO وجود دارد که به عنوان تکاملی بر انبارداری به روش FIFO شناخته شده و بر پایه اصول آن بنا شده است. در این روش، به جای تمرکز بر تاریخ ورود، تاریخ انقضا اولویت اصلی است. این موضوع به‌ویژه در کالاهای تندمصرف (FMCG) اهمیت دارد، زیرا تاریخ انقضا به طور جدی بر تصمیم‌گیری مصرف‌کننده تأثیر می‌گذارد.
تحقیقات نشان می‌دهد که اکثر خریداران، کالاهایی را که به تاریخ انقضای خود نزدیک هستند، خریداری نمی‌کنند. این روش همچنین برای جلوگیری از منسوخ شدن کالا در صنایعی مانند مد و پوشاک یا لوازم الکترونیکی که با تغییرات سریع فناوری مواجه هستند، کاربرد ویژه‌ای دارد.

روش LIFO

LIFO مخفف Last In, First Out یا «آخرین ورودی، اولین خروجی» است. در این روش، محصولاتی که اخیراً وارد انبار شده‌اند، زودتر خارج می‌شوند. این روش تنها برای کالاهایی مناسب است که تاریخ انقضا ندارند، مانند آجر، شن، ماسه و زغال‌سنگ که جابه‌جایی مکرر آن‌ها منطقی نیست.
از دیدگاه حسابداری، استفاده از LIFO می‌تواند سود کسب‌وکار را بیشتر از واقعیت نشان دهد و به همین دلیل به عنوان یک روش حسابداری در اتحادیه اروپا، ژاپن و چندین قدرت اقتصادی دیگر ممنوع است، زیرا باعث ایجاد سود کاذب و خطای محاسباتی می‌گردد.

نتیجه‌گیری

در نهایت، انتخاب انبارداری به روش FIFO یا روش‌های دیگر، رابطه مستقیمی با نوع محصول و شیوه توزیع آن دارد. برای محصولاتی با طول عمر محدود، FIFO بهترین گزینه است، در حالی که FEFO یک راهکار قطعی برای جلوگیری از انقضای محصولات به شمار می‌رود. روش LIFO نیز تنها برای کالاهای پایدار و بدون تاریخ انقضا کاربرد دارد.
با توجه به داده‌های Insight Partners، پیش‌بینی می‌شود بازار سیستم‌های ذخیره‌سازی و بازیابی خودکار (AS/RS) به طور قابل توجهی گسترش یابد. این آمار بر اهمیت روزافزون فناوری در بهینه‌سازی عملیات انبار و هماهنگی آن با تکنیک‌های مدیریت موجودی مانند FIFO تأکید دارد.