لجستیک هوشمند: آینده حمل و نقل اینجاست!

لجستیک هوشمند، استفاده از فناوری‌های پیشرفته و تجزیه و تحلیل داده‌ها برای بهینه‌سازی کل زنجیره تامین است. این فناوری می‌تواند مزایای زیادی برای کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان داشته باشد. در ایران، لجستیک هوشمند هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد، اما با توجه به سرعت گسترش فناوری‌های هوشمند، انتظار می‌رود در آینده نقش مهم‌تری در این کشور ایفا کند.

لجستیک هوشمند چیست؟

لجستیک هوشمند (Smart Logistics) به استفاده از فناوری‌های پیشرفته و تجزیه و تحلیل داده‌ها برای بهینه‌سازی کل زنجیره تامین، از تهیه و تولید گرفته تا حمل و نقل، انبارداری و تحویل اشاره دارد. 
با پیشرفت هوش مصنوعی و تجهیزات هوشمند، صنایع زنجیره تأمین دریافتند که این فناوری می‌تواند لجستیک را بهبود بخشد. به این ترتیب، مهندسان آی‌تی، مدیران و کارشناسان لجستیک با همکاری یکدیگر، لجستیک را هوشمند کردند.

مزیت های لجستیک هوشمند
 

•    با به كارگيري لجستيك هوشمند، مديريت انبار و پيش بيني ميزان تقاضا براي محصولات امكانپذير مي‌شود.
•    وقتي ربات‌ها و هوش مصنوعي كار انتخاب و جابه‌جايي محموله‌ها را انجام دهند، فرايند انبارداري به صورت خودکار انجام مي‌گردد.
•    با مديريت زمان تحويل كالا به مشتري، لجستيك هوشمند بهبود خدمات مشتري را در پي دارد.
•    لجستيك هوشمند با جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل مقادیر زیادی از داده‌ها در زمان واقعی، مي‌تواند به‌‌ بهینه‌سازی مسیر هنگام رانندگی و حتی شناسایی نزدیک‌ترین مکان برای استراحت، سوخت‌گیری، غذا خوردن یا پارک كمك كند.
•    لجستيك هوشمند با ارائه اطلاعات لحظه‌اي از انبار، به مديران امكان پيش‌بيني ميزان فروش و در نتيجه تصميم‌گيري درست درباره سهام شركت را مي‌دهد.

هوشمند سازی لجستیک صنایع تولیدی
 

برای هوشمند سازی لجستیک در صنایع تولیدی، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. استفاده از فناوری هوش مصنوعی (AI)

  - پیاده‌سازی سیستم‌های پیش‌بینی تقاضا با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی.
  - استفاده از AI برای بهینه‌سازی مسیرهای حمل و نقل و بهبود برنامه‌ریزی تراکنش‌های لجستیک.
مثال یک شرکت فولادی 
به عنوان مثال، شما می‌توانید از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل داده‌های تاریخی فروش، داده‌های آب و هوایی و عوامل دیگر استفاده کنید تا پیش‌بینی‌های دقیقی در مورد تقاضا برای محصولات خود داشته باشید.

فرض کنید شرکت شما در حال حاضر حدود 1000 تن فولاد در ماه تولید می‌کند. با استفاده از هوش مصنوعی، شما می‌توانید پیش‌بینی کنید که تقاضا برای محصولات شما در ماه آینده حدود 1100 تن خواهد بود. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا تولید را به طور متناسب با تقاضا تنظیم کنید و از کمبود یا انباشت محصولات جلوگیری کنید.

2. استفاده از اینترنت اشیاء (IoT)

  - نصب سنسورها در تجهیزات و وسایل حمل و نقل برای جمع‌آوری داده‌های لحظه‌ای.
  - اشتراک اطلاعات بین دستگاه‌ها و سامانه‌ها جهت بهبود پایش و کنترل لجستیک.

3. استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)

  - استفاده از GIS برای بهینه‌سازی مسیرها و ترتیب تراکنش‌های لجستیک با توجه به اطلاعات مکانی.

مثال یک شرکت معدنی
به عنوان مثال، شما می‌توانید از سنسورهای IoT برای ردیابی موقعیت کامیون‌های حمل و نقل شرکت معدنی خود استفاده کنید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنید که کامیون‌ها به موقع به مقصد می‌رسند.

فرض کنید یکی از کامیون‌های حمل و نقل شرکت معدنی شما در مسیر خود دچار مشکل فنی شده است. با استفاده از اطلاعات ردیابی GPS، شما می‌توانید موقعیت کامیون را در زمان واقعی مشاهده کنید و اقدامات لازم را برای رفع مشکل انجام دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا از تاخیر در تحویل محصولات خود جلوگیری کنید.

4. سیستم‌های مدیریت انبار

  - پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت انبار هوشمند جهت بهینه‌سازی موجودی و کاهش ضایعات.
  - استفاده از تکنولوژی‌های اتوماسیون برای افزایش دقت و سرعت در عملیات انبار.

مثال یک شرکت مواد غذایی
به عنوان مثال، شما می‌توانید از یک سیستم مدیریت انبار هوشمند برای تعیین نقطه سفارش دوباره (ROP) برای مواد اولیه خود استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا از کمبود مواد اولیه در تولید جلوگیری کنید.

فرض کنید شرکت شما در حال حاضر حدود 1000 تن روغن خوراکی در انبار دارد. با استفاده از سیستم مدیریت انبار هوشمند، شما می‌توانید تعیین کنید که نقطه سفارش دوباره برای روغن خوراکی حدود 800 تن است. این بدان معناست که زمانی که موجودی روغن شما به 800 تن برسد، باید سفارش جدیدی برای تولید ثبت کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا از کمبود در تولید جلوگیری کنید.

5. آنالیز داده‌ها

  - جمع‌آوری و تحلیل دقیق داده‌های لجستیک برای ارتقاء عملکرد و شناسایی فرصت‌های بهبود.

6. پایش و ارتقاء مداوم

  - پایش مداوم عملکرد سیستم‌ها و افزایش بهره‌وری به منظور بهبود پروسه‌های لجستیک.

با این اقدامات، می‌توانید لجستیک صنایع تولیدی را بهبود داده و به سیستمی هوشمند و کارآمد تبدیل کنید.

لجستيك هوشمند در ایران

از آنجا که ماهیت کسب‌وکارهای حوزه زنجیره تأمین، بیشتر فیزیکی است، روند خودکارسازی و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی در این صنعت همواره چالش‌هایی به همراه دارد؛ بنابراين طبيعي است كه ما برای تحقق کامل فناوری لجستیک هوشمند در کشور عزیزمان ایران راه زیادی در پیش داشته باشيم، اما آنچه مسلم است، راه فتح بلندترين قله‌ها هم با نخستين گام شروع می‌شود. 

به‌طورحتم با توجه به سرعت گسترش فناوري‌هاي هوشمند، اگر زمينه‌هاي لازم در بخش‌هاي گوناگون صنعت فراهم شود، دستيابي به لجستيك هوشمند نيز ميسر خواهد شد. در هر حال اگر بخواهيم اين فناوري را در صنعت خودمان پياده‌سازي كنيم، مستلزم تلاش در 3 مسير مشخص است:

１.    بهينه‌سازي فرايندها 

زمان خداحافظي با عمليات‌هاي دستي و سنتي فرا رسیده است. براي رسيدن به مرحله لجستيك هوشمند، بايد از اتوماسيون فرآيندهاي فعلي شروع كنيم. يكي از سامانه‌هايي كه در زمينه اتوماسيون فرايند حمل‌ونقل و لجستيك فعاليت مي‌كند سامانه پي‌بار است كه با استفاده از آن مي‌توانيد فرايندهاي دستي را به‌حداقل برسانيد.

２.    آموزش نيروي كار

به‌طور منظم برنامه‌هاي آموزشي لازم را براي تمام كاركنان از مديران گرفته تا كاربران دستگاه‌ها اجرا كنيم تا مهارت‌هاي كافي را براي هوشمند‌سازي كسب كنند.

3.    استقبال از تكنولوژي روز دنيا

از هر شيوه جديدي براي اتوماتيك كردن بخش‌هاي مختلف كسب‌و‌كار استقبال كنيم تا كسب‌و‌كارمان با تكنولوژي عجين شود؛ از نرم‌افزارهاي GPS  براي رصد ناوگان گرفته تا باسكول‌خوان و پلاك‌خوان و ... . 

براي مثال سامانه پي‌بار امكان اتصال به نرم‌افزارهاي موجود در خود مجموعه، از قبيل ERP، نرم‌افزارهاي حسابداري، باسكول‌خوان و پلاك‌خوان را دارد و اين يعني يكپارچگي و اتصال بخش‌هاي مختلف عمليات كه تجميع داده‌ها براي لجستيك هوشمند را به‌همراه خواهد داشت. 

براي دريافت اطلاعات بيشتر مي‌توانيد فضاي سامانه پي‌بار را از نزديك ملاحظه كنيد.

مشاهده امکانات سامانه پی‌بار

نتیجه گیری

لجستیک هوشمند به استفاده از فناوری‌های پیشرفته و تجزیه و تحلیل داده‌ها برای بهینه‌سازی کل زنجیره تامین اشاره دارد. این فناوری می‌تواند مزایای زیادی برای کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان داشته باشد، از جمله:

بهبود بهره‌وری: لجستیک هوشمند می‌تواند با خودکارسازی فرآیندها و کاهش خطاها، بهره‌وری را بهبود بخشد.
کاهش هزینه‌ها: لجستیک هوشمند می‌تواند با بهینه‌سازی مسیرها و ترتیب تراکنش‌های لجستیک، هزینه‌ها را کاهش دهد.
بهبود خدمات مشتری: لجستیک هوشمند می‌تواند با ارائه اطلاعات دقیق و به‌روز در مورد وضعیت سفارشات، خدمات مشتری را بهبود بخشد.